شهریورماه بود که خبر رسید «طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو» به زودی به مرحله اجرا خواهد رسید که محور اصلی این طرح، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است. به گزارش اصفهان صنعت، این طرح موافقان و مخالفان جدی داشته است. در همین باره «خانه ملت» پایگاه خبری مجلس نوشت: «روند صعودی قیمت خودرو در بازار همچنان ادامه دارد و مرزهای جدید قیمتی پی در پی فتح می‌شوند به گونه‌ای که در نیمه نخست سال ۹۹ بازار چهارچرخ‌ها تحت تاثیر عواملی مانند نوسانات نرخ ارز، کمبود عرضه، اُفت شاخص سهام در بورس و… التهابات زیادی را تجربه کرد و قیمت پراید از مرز ۱۱۰ میلیون تومان نیز گذشت این در حالی است که مسئولان دولتی به ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت اجرای طرح‌های پیش فروش خودرو را راهکار اصلی ساماندهی بازار خودرو دانسته و همچنان بدون داشتن دستاوردی بر اجرای آن اصرار میورزند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت در شرایطی که ترمز قیمتی خودرو بریده و قیمت‌ها سربه فلک گذاشته تنها به اجرای طرح‌های پیش فروش بسنده می‌کند، طرح‌هایی که بسیاری از کارشناسان از آن به عنوان لاتاری یاد می‌کنند، زیرا قیمت خودرو در کارخانه و بازار تفاوت فاحشی با یکدیگر داشته و هر فرد با برنده شدن در این طرح‌ها می‌تواند حداقل چندین میلیون تومان یک شبه سود به دست آورد این عملکرد موجب شد وکلای مردم در خانه ملت با تدوین طرحی کارشناسانه به دنبال درمان مشکلات صنعت خودرو و تنظیم این بازار از مسیر بورس باشند.
کمیسیون صنایع و معادن مجلس یازدهم بر آن است با تصویب طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو، خودروسازان را مکلف کند تا صرفا از طریق عرضه مستقیم در بورس کالا محصولات خود را عرضه کنند و فروش خودرو خارج از این فرآیند قاچاق محسوب شود، نمایندگان معتقدند با اجرای این طرح فرآیند توزیع خودرو که در حال حاضر به یکی از چالش‌های اصلی بازار تبدیل شده، رفع و عرضه خودرو شفاف می‌شود. با تحقق این مهم سوداگری، رانت و تقاضای کاذب از بازار حذف خواهد شد در نتیجه قیمت‌ها کاهشی شده و خودرو به جایگاه واقعی خود یعنی کالایی مصرفی، بازمی‌گردد.
براساس طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو، قیمت چهارچرخ‌ها در بورس براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود اما مابه‌التفاوت بهای تمام شده تولید خودرو و قیمت عرضه در بورس به جیب خودروسازان نمی‌رود و در مسیرهایی مانند مالیات، ارائه تسهیلات کوتاه مدت قرض الحسنه به خودروسازان برای توسعه و R and D و همچنین تشویق خودروسازان برای عرضه بیشتر به کار گرفته خواهد شد.»
روح‌ا… ایزدخواه مسئول کارگروه خودرو در کمیسیون صنایع و معادن مجلس می‌گوید: «طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو به منظور کوتاه کردن دست دلالان از بازار خودرو با ۲۰ ماده تدوین شد و در این طرح، عرضه خودرو تنها در بورس امکان‌پذیر است تا نحوه عرضه به بازار شفاف شود. همچنین قیمت خودرو در طرح ساماندهی بازار خودرو بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.»
در همین زمینه، محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم معتقد است که اگر تقاضای کاذب بازار خودرو حذف شده و تاثیر نرخ ارز بر بهای تمام شده تولید آن مشخص شود، بازار خودرو ساماندهی می‌شود. و در «طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو» از ظرفیت‌های بورس کالا استفاده می‌شود.
در مقابل اما شورای رقابت مخالف این طرح است. رییس این شورا می‌گوید: چون خودرو کالایی انحصاری به‌شمار می‌رود، تعیین دستورالعمل قیمت‌گذاری آن بر عهده شورای رقابت است. بنابراین تا وقتی شورا تشخیص ندهد، امکان تعیین قیمت خودرو در بورس وجود ندارد. «رضا شیوا» دلیل مخالفت با نرخ‌گذاری خودرو در بورس کالا را کمبود عرضه و تقاضای بالا عنوان کرده است. البته رییس شورای رقابت در حالی این اظهارات را بیان می‌کند که که به‌واسطه قیمت‌گذاری این شورا هم‌اکنون هزینه نهایی تولید خودرو با فروش تطابقی ندارد و تعیین قیمت توسط شورای رقابت برای مصرف‌کنندگان نیز سودی دربرنداشته و تنها به سوداگری در بازار دامن زده است.
با مخالفت شورای رقابت که خود را مرجع اصلی قیمت گذاری می‌داند، این سوال مطرح شد که این مخالفت می‌تواند ورود خودرو به بورس را منتفی کند؟ کمااینکه رییس شورای رقابت اواسط شهریور ماه ورود خودرو به بورس را منتفی دانسته بود. «شمانیوز» اما در همین باره به نقل از یک مقام آگاه در بورس کالا نوشت که «اگر طرح اعضای کمیسیون صنایع و معادن در صحن علنی مجلس رای اکثریت را کسب کند، شورای رقابت نمی‌تواند با آن مخالفت کند و این شورا باید تابع تصمیم مجلس در این زمینه باشد.»
البته جواد فلاح، مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران ضمن اینکه اعلام کرده در طرح ارائه شده خودروهای وارداتی و داخلی که تیراژ بالا دارند در بستر معاملاتی بورس کالای ایران قرار خواهند گرفت، به این نکته اشاره کرده که در این طرحی که نمایندگان مجلس در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا مطرح کرده‌اند قیمت گذاری خودرو توسط شورای رقابت انجام می‌شود.
به هرحال به نظر می‌رسد شورای رقابت درنهایت مرجع تعیین قیمت خواهد بود و این یعنی بیم و امیدها برای سامان گرفتن بازار به شدت نابسامان خودرو ادامه خواهد داشت.
