شش ماه از شیوع بیماری کرونا می‌گذرد و همه گیری این ویروس و تعطیلی مشاغل و تاکید بر خانه ماندن افراد، استفاده خانواده‌ها از فضای مجازی را افزایش داده است همچنین اگر چه شبکه‌های اجتماعی مجازی به عنوان ابزار ارتباطی که می‌تواند جنبه‌های مثبت و مؤثری در توسعه فرهنگی و روابط انسانی ایفا کند اما به دلیل مدیریت ناصحیح، استفاده افراطی و بدون تعقل و تعمق از سوی کاربران برای بسیاری از خانواده‌ها و ورود افراطی آنها به انواع پیج‌ها و فضاها می‌تواند به یک تهدید تبدیل شده تا جایی که جنبه‌های آسیب‌شناسانه آن بیش از کارکردهای مثبت آن جلب توجه می‌کند و این امر تنش‌هایی را برای همسران ایجاد کرده است. به گزارش اصفهان صنعت؛ شواهد پژوهشی و نظرات کارشناسان حاکی است که این موضوع به ویژه بر میزان سلامت و بقای خانواده‌ها در ابعاد مختلف تأثیرگذار بوده است و امروزه ردپای فضای مجازی در بروز بسیاری از طلاق‌ها و ایجاد نابسامانی‌ها در روابط زوجین دیده می‌شود که در صورت وجود ضعف در پیوندهای حقیقی بین زوجین و وجود مسائل حل نشده بین آنها، پیوندهای مجازی می‌تواند جایگزین پیوندهای حقیقی شده و در نهایت به ناپایداری و قطع احتمالی رابطه بین زوجین منجر شود.
پر کردن خلأ عاطفی همسران در فضای مجازی
مصطفی زارعی، محقق و کارشناس سواد رسانه‌ای و امور بین الملل در این باره می گوید:فضای مجازی در واقع فضایی است که هر اتفاقی در منزل بین والدین و فرزندان و همسران رخ داد و خلأ ایجاد شد ممکن است اشخاص به این فضا مراجعه کنند. معمولاً در ارتباط بین همسران وقتی این خلأ باعث شده به فضای مجازی رجوع شود در این موقعیت چند پارامتر معمولاً می‌تواند در روابط زوجین اثر بگذارد.بدبینی و بی‌اعتمادی در زندگی مشترک وجود دارد و استفاده از شبکه‌های اجتماعی در این موقعیت‌ها می‌تواند نوعی فکر را در روابط فردی شخص تعمیم دهد و افراط آن می‌تواند فرصت‌های تعامل واقعی همسران را کاهش دهد.بحث اعتیاد در فضای مجازی و برخی موضوعات مانند خیانت گفتاری و رفتاری در ارتباط‌های مجازی رخ می‌دهد. همچنین موارد طلاقی و دادگاهی که در حوزه بحث روابط همسران است و مربوط به فضای مجازی نبوده هم تأثیرگذاری خود را دارد.اینکه چرا این اتفاق می‌افتد در اکثر موارد به دلیل خلأ عاطفی است و فرد در فضای مجازی دنبال پر کردن این خلأهاست. آمارهایی که طی چند سال اخیر درباره میزان استفاده مردم از شبکه‌های اجتماعی منتشر شد حاکی بود که قریب به ۴۷ میلیون نفر از برنامه واتساپ استفاده می‌کنند، با یک اختلاف کمتر قریب به ۴۵ میلیون نفر از تلگرام استفاده می‌کنند و حدود ۴۲ میلیون نفر کاربر اینستاگرام هستند.با به وجود آمدن شرایط کرونایی، برای بسیاری از کسب و کارها و فضای آموزشی محدودیت ایجاد شد و استفاده مردم از فضای مجازی بیشتر از قبل شده است. از سوی دیگر کسانی که در فضای مجازی تولید محتوا می‌کنند این تولیدات را افزایش دادند و این اتفاق‌ها نشان می‌دهد که ارتباط تنگاتنگی در جامعه‌ای که ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد وجود دارد و می‌توان گفت که آیتم‌هایی که ابتدای صحبت به آنها اشاره شد به نوعی در یک رابطه همسرانه و خانوادگی تأثیرگذار هستند.در حقیقت آموزش فضای مجازی تقریباً کم رنگ بوده است، برای تشکیل یک خانواده پسر و دختر در کلاس‌های روانشناسی و آموزشی شرکت می‌کنند و یکی از کلاس‌های آموزشی که در زندگی خانوادگی مؤثر بوده و یکی از پایه‌های زندگی را تشکیل می‌دهد به طور یقین رسانه است.به دلیل اینکه دختر و پسر قبل از ازدواج با فضای مجازی آشنا هستند. باید فضای مجازی را مدیریت کنند تا کنترل ایجاد شود. دو نفری که استفاده کننده فضای مجازی بودند و اکنون در کنار همدیگر قرار می‌گیرند باید به این موارد توجه کنند. ابتدا بحث فراگیری سواد رسانه‌ای را مد نظر قرار دهند و همه افراد باید این موارد را بیاموزند، همچنین ایجاد محدودیت زمانی و مکانی برای استفاده از فضای مجازی به شدت بعد از فراگیری سواد رسانه‌ای توصیه می‌شود.نیازی نیست افراد همیشه آنلاین باشند و در حقیقت خارج از بازه زمانی که خودشان تعریف می‌کنند از فضای رایانه‌ای استفاده کنند. همه این موارد نیازمند اعمال رژیم در سواد رسانه‌ای است همانطور که فردی طالب این است که اندام متناسبی داشته باشد و رژیم غذایی را در نظر می‌گیرد، به طور یقین در فضای مجازی هم رژیم سواد رسانه‌ای به شدت به شخص کمک می‌کند.مهم این است که در این فضا زوج‌ها بدانند چه نوع فیلم‌هایی را تماشا کنند یا نکنند، برنامه ریزی داشته باشند یا نداشته باشند، اینکه در این فضا چه صفحه‌ای مورد پسند بوده و فالو کرده باشند و چه صفحه‌ای مورد پسند نبوده و فالو نکرده باشند. عضو چه گروهی باشند و عضو چه گروهی نباشند و همه این موارد در حوزه رژیم سواد رسانه‌ای و مصرف در حوزه فضای مجازی قرار می‌گیرد.در واقع باید یک رژیم محتوایی برای خودمان در نظر بگیریم و مطابق با همان می‌توانیم فضا را پیش ببریم.
اصول و چهارچوب‌های شهروند فضای مجازی را بدانیم
احمد پدرام، روانشناس در این باره می گوید: باید به عنوان یک انسان مدرن با شهر مجازی آشنا باشیم. شهروند فضای مجازی شدن اصول و چهارچوب‌هایی دارد و متمدن این شهر باید بتواند قواعد آن را رعایت کند. طبیعی است که ابتدا به خودش صدمه نزند و در ارتباطات هم یک حد و مرزهای واژگانی وجود دارد که اگر این حد و مرزهای واژگانی یا زمان استفاده مناسب رعایت نشود به طور طبیعی برای خود آن فرد در رابطه‌ها عین فضای واقعی مشکل ایجاد می‌شود.یک خانمی که ارتباط کلامی را با یک آقایی شروع می‌کند یا یک آقایی که با یک خانمی شروع می‌کند به اسم اینکه دوست دارد یا چون فضای مجازی است اشکالی ندارد، باید بداند که یک اشکال‌های جدی در این فضا وجود دارد اینکه باعث می‌شود توجیه نباشد و یا حد و مرزها فهمیده نمی‌شود و باعث می‌شود که آن فرد از دایره اخلاق پای خود را فراتر بگذارد. از خط قرمزها عبور کند و صمیمی‌تر شدن اتفاق بیفتد. در نتیجه ورود اشخاص به این فضا وقت و بی وقت می‌شود و گاهی اوقات شخصی نصف شب در چهارچوبی تعریف شده به یک نفر دیگر پیام می‌دهد. اگر اعتراضی هم شود بر این باور است یک گفت وگوی ساده بوده و کار خاصی نشده است.همه اینها در واقع مانند فضای حقیقی خطراتی ایجاد می‌کند، بنابراین زمان، شخص مقابل، تصاویری که رد و بدل می‌شود، مکان ارتباط‌های مجازی مانند فضای حقیقی حائز اهمیت است و اگر بر مبنای اصول نباشد می‌تواند برای هر دو طرف (مرد و زن) آسیب زا باشد.هنگامی که مرد یا زن به اسم اینکه با دوست یا همکارم تماس می‌گیرم، در زمان نامناسب و بدون رعایت مکان این کار را انجام دهند به زندگی خود، بچه‌ها و همسرشان آسیب می‌رسانند و قطعاً پایبند به رعایت اصول شهروند فضای مجازی نیستند. در واقع در استفاده از این فضا بحث فقط خیانت زوج‌ها نیست و نکته مهم عدول از وظایف و خروج از چهارچوب‌های اخلاقی است که ممکن است به وجود بیاید.استفاده از کانال‌های علمی را در اولویت قرار دهند و این فضا را بشناسند. باید از کانال‌ها و صفحه‌های سالم و با تعریف‌های فلسفی، ادبی، اخلاقی، اجتماعی و روانشناسی استفاده کنند.اگر همسران در طول روز نمی‌توانند به یکدیگر سر بزنند می‌توانند از فضای مجازی به عنوان یک ابزار برای رد و بدل کردن حرف‌های دل خود استفاده کنند. ارسال آهنگ، پیام‌های محبت آمیز یا علمی، بازگویی خاطرات با ارسال عکس‌ها و موارد دیگر استفاده بهینه از مخازن فضای مجازی برای زوج‌هاست.
