صنایع دستی هر کشور، روایتگر صنعت و هنر نیاکان و ذوق و سلیقه مردم آن کشور است که از روزگاران کهن، به عنوان صنعت تمام عیار عهد خویش حضور داشته و به عنوان سفیران فرهنگی کشورهای مختلف هیچگاه از گزارش پیام خود دست نکشیدهاند. لذا برای بهترشدن و پیشرف این صنعت باید سرمایهگذاری بیشتری دراین زمینه انجام شود که در اینصورت و با سرمایهگذاری در این حوزه، بخش زیادی از مشکلات اقتصادی کشور حل خواهد شد. در کشور ما روزانه هزاران قطعه صنایعدستی تولید میشود که هرکدام از آنها ارزش بسیار بالایی دارد و این نشاندهنده این است که ما میتوانیم با فروش و صادرات این محصولات، چندین برابر صادرات نفت برای کشور ارزآوری داشته باشیم.
بر همین اساس اخیراً رئیس کمیسیون صنایعدستی، فرش و گردشگری اتاق تعاون ایران نیز به منظور تشریح برنامههای بخش تعاون کشور در حوزه صنایعدستی و کاهش وابستگی به فروش و ارزآوری نفت گزارشی ارائه کرده است.
عبدالله بهرامی رئیس کمیسیون صنایعدستی، فرش و گردشگری با اشاره به سابقه تولید فرش و صنایعدستی در کشور میگوید: این محصولات از ظرفیت بالایی برخوردار هستند و با یک برنامهریزی صحیح میتوانند جایگزین صادرات نفت شوند.
صادرات فرش دستباف تا ۲۰ سال اخیر به یک و نیممیلیون دلار میرسید و تعداد دو میلیون بافنده فرش در کشور وجود داشتند و ظرفیت تولید سالانه ۶ میلیون متر مربع فرش دستباف وجود داشت که میتوان تا سه میلیارد دلار ارزآوری از محل صادرات فرش ایرانی داشت و این در حالیست که مشکلات فرش دستباف و بیتوجهی دولت باعث شد از نظر جایگاه جهانی و ارزآوری صادرات فرش در حال تنزل باشیم و با وجود اینکه گنجینه پربهایی از طرح و نقشه فرش داریم و ۶ هزار نفر تحصیل کرده در زمینه فرش هستند، اما صادرات و تولید فرش به خاطر بیمهریها رو به کاهش نهاده است.
وی با انتقاد از بانک مرکزی برای پیمانسپاری ارزی فرش دستباف اظهار میکند: با توجه به اینکه ۹۰ درصد تولیدات فرش دستباف صادر میشود و این صادرات معمولا زمانبر است و گاهی پول صادرات فرش یک سال بعد برمیگردد، اما بانک مرکزی با الزام پیمانسپاری برای صادرکنندگان آنان را ملزم میکند که ارز حاصل از صادرات فرش را در سامانه نیمایی عرضه کنند.
بهرامی همچنین با انتقاد از حذف کمک دولت برای بیمه قالیبافان میگوید: قبلا ۲۰ درصد حق بیمه هنرمندان قالیباف از سوی دولت به سازمان تامیناجتماعی پرداخت میشد و در نتیجه تعداد زیادی از هنرمندان قالیباف بیمه شده بودند، اما از سال ۹۲ به بعد کمک دولت قطع شد و سازمان تامیناجتماعی نیز به بهانه مختلف بیمه قالیبافان را قطع کرد و تعداد بیمهشدگان قالیباف از ۴۵۰ هزار نفر به کمتر از ۲۵۰ هزار نفر رسیده است. یعنی بیمه حدود ۲۴۰ هزار نفر به بهانههای مانند تاخیر پرداخت حتی یک روز فیش بیمهای و یا عدم حضور قالیباف در هنگام مراجعه مامور بیمه از زیر پوشش بیمه خارج شده است.مدیرعامل اتحادیه سراسری فرش دستباف در این گزارش تصریح کرده سازمان تامیناجتماعی به قالیبافان میگوید از بیمه سایر رشتهها استفاده کنید و ماهانه ۳۰۰ هزار تومان بپردازید. در حالی که ما میگوییم قالیبافها جزو سه دهک کم درآمد جامعه هستند که توان پرداخت حتی ۵۰ هزار تومان حق بیمه در ماه را ندارند. اکنون چگونه بتوانند ۳۰۰ هزار تومان حق بیمه خود را بپردازند.
بهرامی همچنین گلایه دیگر فرشبافان را اینگونه عنوان کرده است که قبلا صنعت فرش از مالیات بر ارزش افزوده معاف بود، زیرا تولیدکنندگان فرش دستباف جزو سه دهک کمدرآمد جامعه هستند، اما اکنون فروش و صادرات فرش مشمول ۹ درصد مالیات ارزش افزوده شدند که این امر باعث میشود خریداران فرش را به همان نسبت ارزانتر از بافنده خریداری کنند.
وی همچنین گفته است: مواد اولیه مورد نیاز فرش دستباف مانند ابریشم و نخ که گاهی از خارج وارد میشود به نرخ دلار بازار آزاد تهیه میشود در حالی که دلار حاصل از صادرات فرش دستباف را باید در سامانه بانک مرکزی و به نرخ نیمایی ارائه کنیم.مدیرعامل اتحادیه سراسری فرش دستباف مهمترین مقصد صادرات فرش ایران را کشورهای آلمان، امارات متحده عربی، آفریقای جنوبی،ژاپن و چین اعلام میکند و ادامه میدهد: برای تقویت فعالان این حوزه نیازمند تعریف تسهیلات جدید مالی هستیم و این در حالی است که مالیات بر ارزش افزوده سبب شده که هزینهها بالاتر برود.بر اساس این گزارش در حال حاضر یک میلیون نفر در صنعت فرش دستباف فعالیت دارند که اگر برای هر نفر سالانه ۶ متر مربع تولید فرش در نظر بگیریم این رقم میتواند سه میلیارد دلار صادرات برای کشور به ارمغان آورد ضمن اینکه سال گذشته ۴۲۰ میلیون دلار صادرات فرش دستباف انجام شده و این در حالیست که امسال در طول ۴ ماه ۳۰ میلیون دلار فرش صادر شده است.